درب‌مغازه‌فروشندگان‌پوشاک‌قاچاق‌پلمپ‌می‌شود؟

گشت و گذاری در خیابان‌های پایتخت از خیابان شریعتی گرفته تا پاسداران و جردن و فرشته؛ فروشگاه‌هایی با برندهای مطرح خارجی را نمایان می‌سازد که کالاهای عرضه شده در آنها، نه تنها رنگ و لعاب خاصی را به ویترین این فروشگاه‌ها داده است بلکه قیمت‌ها نیز بسیار سرسام‌آور و گران قیمت است اما واقعیت این فروشگاه‌ها، آن چیزی نیست که در ظاهر به چشم می‌خورد بلکه بسیاری از کالاهایی که در این مغازه ها به فروش می‌رسند، تقلبی و ساخت کشورها و کمپانی‌هایی است که تنها نام برند را جعل می‌کنند.

تابناک اقتصادی: پوشاک قاچاق صدای وزیر صنعت، معدن و تجارت را هم درآورده است. این اولین باری هم نیست که محمدرضا نعمت‌زاده به کالاهای قاچاق می‌تازد و می‌خواهد بازارهای قاچاق‌خیز را سامان دهی کند. او می گوید که به صورت علنی، قاچاق کردن برخی اجناس و از جمله پوشاک را هم دیده است؛ آن هم در غروب‌هایی که کول بران در برخی مرزهای کشور، جلوی چشمانش اقدام به قاچاق برخی کالاها می کردند و او کاری نمی‌توانست بکند به جز اینکه به مقامات دستگاه‌های اجرایی هشدار دهد و تدوین طرحی را آغاز کند که بر مبنای آن، دامنه ورود کالاهای قاچاق را محدود کند؛ حداقل اگر کالاهای قاچاق وارد می‌شود، عرضه‌اش محدودتر شود. 

روایت‌ها از بازار پوشاک قاچاق

بازار کالاهای قاچاق، حداقل باید قدمتی به بلندای دیوارهای تعرفه‌ای که دولت بنا کرده است، داشته باشد؛ کالاهایی که علیرغم گرانی و ارزانی دلار، باز هم بازارشان برای مصرف کنندگان و بیش از آنها، واردکنندگان جذاب است و سود خوبی هم دارد.

در هر جایی که قدم بگذاریم و خبری از بازار و دکان و دفتر و دستک فروشندگان باشد، حتما می توان ردپایی را هم از کالاهای قاچاق ریز و درشت دید. شاهد عینی اش هم مردمی هستند که سالها است خواه و ناخواه، دانسته و ندانسته به خرید پوشاک قاچاق روی آورده اند.

وقتی هم که پای صحبت مردم می نشینی و از آنها در خصوص دلیل خرید پوشاک قاچاق یا حتی لوازم خانگی وارداتی از مرزهایی همچون بانه سوال می کنی، حتما و حتما می گویند که قیمت ارزانتر است؛ یعنی واردات این پوشاک و یا تجهیزات و لوازم خانگی قاچاق، آنقدر برای قاچاقچیان سود دارد که حتی اگر آن را به دو برابر قیمت هم بفروشند و سود خوبی نصیب خود کنند، باز هم خریدشان به لحاظ قیمتی برای مردم جذاب است.

مدتها است که پوشاک قاچاق در جای جای این مرز و بوم ریشه دوانده است؛ حتی برخی با پوشش مغازه های شیک و بی نظیری در دکور پردازی در سبد خرید برخی افراد خاص جامعه قرار می گیرند و نام برندهای خارجی را یدک می کشند.

ماجرای اورجینال‌های تقلبی در بازار

برخی از آنها حتما برند هم هستند؛ یعنی نام برندهای خارجی را یدک می کشند و بنابراین باید گران و گرانتر هم به دست مردم برسند. برخی دیگر هم همان کالاهایی هستند که در کارگاهها و کارخانه های داخلی تولید می شوند و به دلیل اینکه مردم به طور سنتی به خرید اجناس خارجی، اقبال بیشتری نشان می دهند، با برند خارجی عرضه می شوند. این پوشاک دیگر نقطه ضعف فرهنگی مردم ایران را به خوبی متوجه شده اند؛ متوجه شده اند که ایرانی ها، به پوشاک خارجی بهای بیشتری می دهند و حتی نسل جدید آنها حاضر هستند پول های گزافی بدهند و جنس به ظاهر خارجی بخرند؛ همه چیز گره خورده است به یک فرهنگ غلط که کالای ایرانی، قابل اعتماد نیست.

اما پای خرید لوازم خانگی و کالاهای بادوام این چنینی که به میان می آید، برخی خریداران کالاهای قاچاق، اما ارزان قیمت از مرزهایی همچون بانه، پای گارانتی و خدمات پس از فروش را یدک می کشند و می گویند که چرا جنسی را که به صورت رسمی وارد کشور شده است، خریداری کنند و بهای گرانتری را هم برای گارانتی آن بپردازند، اما هر زمان که نیاز باشد از این گارانتی استفاده کنند، باید سردرگمی در میان انبوه اپراتورهایی را بپذیرند که آنها را برای استفاده از گارانتی به این واحد و آن واحد پاس می دهد و در نهایت، کار به تعمیرکار سر کوچه می کشد و باز هم اوست که به داد متقاضی می رسد و کالایش را تعمیر می کند.

این همان اورجینال‌های تقلبی در بازار هستند؛ اورجینال هایی که به اعتماد مشتری از واردات رسمی‌شان، وارد خانه های مردم شده اند، اما در نهایت، اجناسی هستند که از قاچاقچیان و توزیع کنندگان کالاهای قاچاق خریداری شده و در ویترین مغازه ها جای گرفته اند؛ به ظاهر گارانتی هم دارند و این طور دل مشتریان و خریدارانشان را خوش کرده اند.

در پوشاک هم این روزها حال و هوا چندان مساعدتر و آفتابی تر از لوازم خانگی قاچاق نیست؛ هنوز اروپایی‌ها نیامده‌اند؛ برندهایشان در ایران جاخوش کرده‌اند. مغازه‌های شیک با برندهای مطرحی که اگرچه به ظاهر کالای اورجینال می‌فروشند، تقلبی‌هایی هستند که تنها نام یک برند معتبر را یدک می‌کشند.

بررسی های میدانی، این نکته را یکبار دیگر یادآوری می کند که مدت‌ها است که خیابان‌های شمال شهر پایتخت را فروشگاه‌های شیک و برندهای مطرح اروپایی و حتی آمریکایی اشغال کرده‌اند. تازگی‌ها ترک‌ها هم به آن اضافه شده‌اند اما همین مغازه‌های شیک و گرانقیمت، همه چیز را برای فریب مشتریان آماده کرده‌اند. از دکوراسیون و اجناس با آب و رنگ‌های چشم‌نواز گرفته تا فروشندگان و صد البته مشتریانی خاص. کافی است یک روز سری به این مغازه‌ها بزنید تا حال و روزشان را به خوبی متوجه شوید. 

اورجینال‌های تقلبی که حتی خواندن قیمت‌هایشان ممکن است فرد را گرفتار ریال و تومان کند؛ اول فکر کند که قیمت به ریال درج شده و با شک و تردید نسبت به ارزش آن، نسبت به خریداری اقدام کند و بعد باور نکند که قیمت به تومان بوده است و او اگر خریدار باشد، باید برای یک کفش ساده به جای 150 هزار تومانی که در ظاهر، بر روی اتیکت خوانده است، یک میلیون و پانصد هزار تومان پول بدهد. این باور کردنی نیست؛ معلوم نیست کالاهایشان به تومان قیمت‌گذاری شده‌اند یا به ریال.

ایرانی‌ها باید متعصبانه کالاهای ایرانی بخرند

شاید رونق همین فروشگاه‌ها و واردات این کالاها باشد که چندین بار است تذکرات مقام معظم رهبری را در پی داشته است. ایشان بارها در سخنان خود بر ضرورت جلوگیری از واردات بی‌رویه این محصولات تذکراتی داده و تاکید داشتند که باید ایرانی‌ها، متعصبانه کالاهای ایرانی بخرند و اجازه ندهند که برای برخی کشورهای دیگر، اشتغالزایی شود و در مقابل، فرزندان آنها بیکار باشند.

در واقع، مقام معظم رهبری، نگاه‌ها را متوجه مصرف‌کنندگانی کرده‌اند که مصرف برندهای خارجی برایشان عادی شده است. ایشان خطاب به مردم اینگونه اعلام کرده‌اند که مصرف‌کنندگان باید با انصاف و درک مصلحت کشور، چشم بر برندها و مارک‌های خارجی ببندند و با مصرف کالاهای داخلی به کمک هموطنان کارگر خود، بشتابند.

البته جامعه هدف سخنان این چنینی مقام معظم رهبری، تنها مردم نبودند بلکه ایشان دولتمردان و دستگاه‌های دولتی را نیز به عنوان بزرگترین مصرف‌کنندگان کالا خطاب قرار داده و تاکید کردند که باید در دولت اصرار و پافشاری شود که مصارف دستگاه‌های دولتی، مطلقا داخلی باشد و دولت از هرگونه مصرف کالای ریز و درشت خارجی در صورت وجود مشابه داخلی خودداری کرده و آن را بر خود حرام کند.

آغاز ساماندهی بازار پوشاک

اما نکته حائز اهمیتی که سخنان ایشان در خصوص حمایت از تولید داخلی و ضرورت خرید کالاهای خارجی داشته، تاکید بر ضرورت نظارت بر واردات و جلوگیری از لطمه وارد شدن به تولید داخلی بود که ضرورت توجه هر چه بیشتر دولت را می‌طلبد. به همین دلیل، شاید باشد که محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به تازگی خبر از اجرای طرح‌هایی برای جلوگیری از واردات پوشاک و لوازم خانگی قاچاق و در ادامه، جلوگیری از عرضه آن توسط واحدهای صنفی داده است.

حتی کار به صدور بخشنامه ها هم کشیده شده است و به تازگی‌ها، این وزارت صنعت، معدن و تجارت بود که دست به صدور بخشنامه‌هایی برد که عرضه کالاهای قاچاق را در واحدهای صنفی، غیرقانونی اعلام می کرد و از سوی دیگر، نمایندگان پوشاک های با برند خارجی را مکلف می کرد که خود را در وزارتخانه مذکور به ثبت برسانند.

در این میان، نکته حائز اهمیت این است که مقام معظم رهبری، چند ماه پیش نیز در این مورد تذکراتی داشته و البته به دولت توجه داده‌اند که نباید به بهانه جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق، راه را برای واردات بی‌رویه باز کرد، بنابراین دولت باید با یک حرکت منطقی و دقیق، واردات را کنترل کرده و البته نظارت کافی نیز بر بازار داشته باشد.

البته چندی پیش، حسن روحانی نیز با استقبال از سخنان و رهنمودهای رهبر فرزانه انقلاب در خصوص واردات و ضرورت حمایت از تولید داخلی، حمایت از تولید را ماموریت مهم دولت خود دانسته و بر این نکته پافشاری کرده که قرار است فهرستی از کالاهای مشابه داخلی تهیه شود و واردات آن برای تمامی دستگاه‌های دولتی و عمومی ممنوع شود.

اگرچه در این میان برخی‌ها می‌گویند که دولت در حال تهیه فهرستی است که به صورت عمومی یا وارداتشان محدود و ممنوع شود و یا اینکه تعرفه‌های سنگینی به آن بسته شود که در عمل، واردات مقرون به صرفه نباشد.

به همین دلیل هم چندی پیش، وزارت صنعت، معدن و تجارت ماموریت ویژه‌ای از دولت دریافت کرد تا فهرست این کالاها را تهیه کرده و به دولت ارسال کند. در عین حال، خبرها از این وزارتخانه حکایت از آن دارد فهرستی که تهیه خواهد شد، برخی از ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های وارداتی را دربرخواهد گرفت و این وزارتخانه برای دستور ویژه رئیس جمهور، برنامه ویژه ای هم تدارک دیده است.

ردپای پوشاک میلیونی در بازار

در این میان، گشت و گذاری در خیابان‌های پایتخت از خیابان شریعتی گرفته تا پاسداران و جردن و فرشته؛ فروشگاه‌هایی با برندهای مطرح خارجی را نمایان می‌سازد که کالاهای عرضه شده در آنها، نه تنها رنگ و لعاب خاصی را به ویترین این فروشگاه‌ها داده است بلکه قیمت‌ها نیز بسیار سرسام‌آور و گران قیمت است اما واقعیت این فروشگاه‌ها، آن چیزی نیست که در ظاهر به چشم می‌خورد بلکه بسیاری از کالاهایی که در این مغازه ها به فروش می‌رسند، تقلبی و ساخت کشورها و کمپانی‌هایی است که تنها نام برند را جعل می‌کنند.

به تازگی هم که بورس راه اندازی مراکز خرید و پاساژ های شیک در گوشه گوشه پایتخت هم به راه افتاده است، مغازه ها همگی به این سمت رفته اند که با زرق و برق بسیار، کالاهایی را عرضه کنند که رنگ‌های خاص و روشن داشته و در مقابل، با قیمت‌های میلیونی به فروش می رسند.

گزارش میدانی حکایت از آن دارد که در یکی از مراکز خرید مجلل تجریش، قیمت یک پیراهن کوتاه ساده با پارچه مشکی گیپور و گلدار، به نرخ 2 میلیون و 300 هزار تومان به فروش می رسد، یا یک کلاه ساده با پرهای مشکی از جنس فوتر نیز در یکی از مغازه های این پاساژ به قیمت 800 هزار تومان عرضه می شود.

در یکی از مراکز خرید معروف خیابان فرشته نیز، یک کت و شلوار آبی لاجوردی که به گفته فروشنده ایتالیایی است، به نرخ 14 میلیون و 500 هزار تومان فروخته می شود و یک جفت جوراب همرنگ آن نیز قیمتی حدود 170 هزار تومان دارد.

شاید در نگاه اول اگر به عنوان یک مشتری وارد این چنین مغازه هایی شویم، همان سردرگمی قیمتی به تومان یا ریال را به خوبی پیدا کنیم و در خود ببینیم اما واقعیت این است که تمامی این صفرها که جلوی قیمت این کالاها قرار گرفته، تماما تومان را گوشزد می کند و اینکه قیمتها به ریال باشد، سرابی بیش نیست.

وقتی تب خرید برند و برندپوشی داغ می‌شود

البته جذابیت فروش این کالاها آنقدر بالا است که بسیاری حاضر می‌شوند سرمایه کلانی برای خرید یا اجاره فروشگاه بزرگ و دکور چینی آن هزینه کنند و در مقابل، سود خوبی را هم به جیب بزنند، چرا که سودی در این بازار نهفته است که شاید باور کردنش ساده نباشد، این در حالی است که اکثر خریداران این کالاها را جوانانی تشکیل می‌دهند که به اصطلاح خیلی‌ها، بچه‌پولدارها یا مایه دارهای تهرانی به شمار می‌روند.

اما واقعیت را هم نمی توان نادیده گرفت، چند سالی است که تب خرید از برند و برندپوشی، در میان جوانان ایرانی بالا گرفته و هر کس که لباس‌های به اصطلاح مارک و صاحب برند به تن کند، از ارزش بیشتری در جامعه برخوردار است اما اینکه چرا مردم ایران اینگونه شده و رو به مدگرایی آورده‌اند را باید در ریشه‌های اجتماعی این حرکت دنبال کرد.

فروشگاه‌هایی که اکنون این کالاها را به فروش می‌رسانند، اغلب اجناس مورد نیاز خود را از طریق واسطه‌هایی تهیه می‌کنند که نمونه‌های تقلبی، اما با کیفیت را از کشورهای اطراف به صورت قاچاق وارد کرده و با قیمت نه چندان پایینی به صاحبان این مغازه‌ها می‌فروشند و علیرغم اینکه قیمت این کالاها چندان پایین هم نیست، اما همیشه مشتریان خاص خود را هم دارد، این در حالی است که برخی از برندها آنقدر قیمت بالایی برای برخی از کالاهای خود دارند که شاید خرید یک تکه از لباس یا یک جفت کفش آنها، با حقوق یک کارگر ایرانی هم برابری می‌کند.

به عنوان مثال، خرید یک پالتو ساده از یک برند مطرح اروپایی که البته در اصل بودن یا نبودن کالا شک و تردیدهای بسیاری وجود دارد، گاه با تخفیف 70 درصدی که از سوی فروشگاه‌های برند مطرح می‌شود، به 700 هزار تومان هم می‌رسد یا برخی از کتانی‌ها و کفش های برندهای خاص، گاه قیمتی میلیونی دارند. البته این در مورد کت و شلوار و پیراهن و تی‌شرت‌های برخی از برندهای خاص هم مثال زدنی است.

تولید ایرانی با برند خارجی در بازار !

اما نکته اینجا است که در میان این فروشگاه‌های پر زرق و برق با برندهای خارجی، کمتر فروشگاهی با برند ایرانی با این سبک و کیفیت به چشم می‌خورد و حتی برخی از تولیدکنندگان ایرانی کالاهای با کیفیت که اغلب در صنف پوشاک هم فعال هستند، ترجیح می‌دهند تولیدات با کیفیت خود را با یک برند خاص با نامی خارجی به بازار عرضه کنند تا بلکه اقبال تب برندگرایی در ایران، شامل حال کالاهای تولیدی آنها نیز بشود و بتوانند مشتریان خاص خود را جلب کنند.

توجه خاص برخی کشورها به تولیدات ایرانی

غلامحسین شافعی، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در این رابطه معتقد است که آنچه امروز تب خرید کالاهای برند خارجی را در میان ایرانیان داغ کرده، نگاه نادرست به کالاهای ایرانی است در حالی که ایران در بسیاری از این کالاها در دنیا، صاحب برند است، یعنی بهترین کفش ایتالیایی که با چرم خاص تهیه شده است، چرم ایرانی را در خود جای داده و با ظرافت و کیفیت خارجی و البته برندهای خارجی، وارد بازار ایران شده است.

وی می‌افزاید: باید نگاه نادرست مردم درباره کیفیت کالای ایرانی را اصلاح و کاری کرد که وقتی نام برندهای ایرانی می‌آید، هم معنی کالای با کیفیت باشد، البته این کار باید به صورت ریشه‌ای و فرهنگی هم اصلاح شود و این دیدگاه که کالای ایرانی بی‌کیفیت است، از دید مردم بیرون رود.

به گفته شافعی، تولیدات ایرانی در بسیاری از کشورهای دنیا مورد توجه است در حالی که در بازار داخلی جایگاهی ندارند و متاسفانه تبلیغات رو به افزایش غرب درباره مدگرایی و برندهای مطرح، جوانان ایرانی را مشغول خود کرده است در حالی که به نظر می‌رسد رشد مصرف کالاهای ایرانی یک معادله سه وجهی است. از یک سو، تولیدکنندگان باید کیفیت و شاخص‌های نوین ذائقه مشتری را در کالاهای تولیدی خود رعایت کنند و از سوی دیگر، دولت نیز بسترهای کسب و کار بخش خصوصی را برای تحقق چنین هدفی آماده کند.

وی اظهار داشت: سرانجام این مردم هستند که باید به تولیدات کشورشان تعصب داشته باشند و تا آنجا که ممکن است تحت تاثیر تبلیغات گمراه کننده درباره این که کالای ایرانی بی کیفیت است، قرار نگیرند.

وقتی قاچاق غوغا می کند

همچنین محمدحسین برخوردار، رئیس سابق مجمع واردات نیز در این رابطه می‌گوید: در حالی این روزها توجه همه دولتمردان به ضرورت توجه به کالاهای تولید داخلی جلب شده است که کالای خارجی، تمام زمان‌های تبلیغات رسانه‌های ایرانی را پر کرده است و مردم نیز به این باور رسیده‌اند که کالای خارجی از کیفیت مناسب‌تری برخوردار است، در حالی که برخی از همین کالاهایی که در قالب برندهای خارجی عرضه می‌شوند، تولیدات ایران هستند.

وی می‌افزاید: بازنگری در تعرفه‌ها شرایط را برای کاهش واردات اجناس لوکس فراهم کرده، در حالی که مشکل اصلی در قاچاق بالای این محصولات است که متاسفانه در حال حاضر در کشور غوغا می‌کند. البته دولت باید برنامه‌ریزی دقیقی برای حمایت از تولیدات داخلی داشته باشد تا زمینه برای تولید کالاهای با کیفیت نیز فراهم شود، این در حالی است که باید عطش بازار نسبت به کالاهای با کیفیت را نیز پاسخ داد، چراکه در غیر این صورت، جلوگیری از ورود کالا به صورت رسمی و عدم عرضه کالاهای با کیفیت و مطابق با سلیقه روز جامعه، راه را برای قاچاق هموار می‌سازد.

برخوردار، ضمن تاکید بر ضرورت سرمایه گذاری در تولید داخلی با کیفیت، معتقد است: باید بر روی تجارت و تولید داخل سرمایه گذاری شود تا بتوان پاسخگوی نیاز جامعه بود.

در این میان، برخی از کارشناسان نیز بر این باورند که دولت می‌تواند از خریداران این کالاهای لوکس مالیات‌های سنگین دریافت کند و در مقابل، مالیات دریافتی را در بخش تولید کشور هزینه کرده تا تولید داخلی با کیفیت رونق گیرد و از سوی دیگر، خرید از این برندها که گاه اجناس آنها اصل هم نیستند، برای مردم با صرفه نباشد، در این صورت است که می‌تواند علاوه بر اینکه بازار را در انتخاب آزاد گذاشت، اما از تولید داخلی با کیفیت نیز حمایت کرد تا این تولیدات همپای همتایان خود، وارد بازار شده و به رقابت بپردازند.

آنگاه مشتری حق انتخاب دارد، کالای وطنی بخرد و به تولید ملی خود کمک کند یا مالیات گزاف بدهد و جنس خارجی را به خانه خود ببرد، این در حالی است که شناسایی این مغازه‌های لوکس و برنددار نیز چندان کار سختی نیست و دولت می‌تواند به راحتی از خریداران و فروشندگان این کالاهای خارجی که به نوعی بازار ایران را نیز تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهند، مالیات گزاف دریافت کرده و همین منابع مالی ناشی از مالیات را به سمت تولید با کیفیت هدایت کرده و از تولیدکنندگانی که کالاهایشان یارای رقابت با این کالاهای صاحب برند را دارد، حمایت کند.

به هرحال امید بازار و آن دسته از تولیدکنندگان داخلی این است که بتوانند کالاهای وطنی را بیشتر در ذهن مشتریان ایرانی جا بیندازند و البته از آنها هم توقع می رود که به موازات این درخواستی که از مردم دارند، خود نیز در راستای بهبود کیفیت کالاهای خود گام بردارند تا وقتی، یک کالای ایرانی در کنار یک کالای خارجی قرار می گیرد، خریدار قانع شود که جنس ایرانی را با قیمتی مناسب تر و کیفیتی در راستای کالاهای خارجی خریداری کند.