کنترل پدیده قاچاق در مرزهای کشور به دلیل گستردگی آن تاکنون اثربخشی مطلوبی نداشته است. لذا استفاده از ظرفیت مردمی برای کنترل قاچاق در سطح عرضه راهکاری است که در قالب طرح شبنم مطرح شده است. پدیده قاچاق کالا سالیان متمادی ذهن مسئولان ارشد اقتصادی را به خود مشغول داشته و عمدتاً روشهایی برای کنترل آن استفاده می شده است که نه تنها کمکی به حل این معضل نکرده، بلکه فرآیند های واردات کالا را مشکل تر کرده است. قاچاق کالا به کشور به نوبه خود به صورت زنجیروار مشکلات دیگری را کلید می زند، به عنوان نمونه، قاچاق کالا باعث ورشکستی بنگاه های تولیدی شده و به تبع آن، نرخ بیکاری افزایش می یابد. اینکه کالایی بدون توجه به قوانین حاکم در بازار کشور به فروش برسد، از جنبه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سلامتی، امنیت ملی و فرهنگی زیانبار خواهد بود.
از اينرو وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولي اصلي بخش تجارت و شبكه توزيع كالا، براي مبارزه توزيع كالاي قاچاق و جعلي، اقدام به ايجاد سامانه شبكه بازرسی و نظارت مردمي نموده است. طرح شبكه بازرسي نظارت مردمي در حقيقت ايجاد سامانهاي را دنبال ميكند كه در آن همه مردم ميتوانند، تنها با داشتن يك گوشي تلفن همراه داراي دوربين، و با استفاده از نرمافزاري كه در اختيار ايشان قرار گرفته است، علاوه بر اطمينان از اصالت كالاي خريداري شده و ياري دولت در شناسايي عوامل توزيع كالاي قاچاق و جعلي، از مشوقهاي اعتباري نيز برخوردار گردند. در واقع اين طرح ضريب نفوذ بازرسي و كنترل كالاهاي قاچاق و غير مجاز را گسترش ميدهد.
اهداف و مزاياي طرح
امکان سیاستگذاری دولت در كنترل بازار و تسهیل در اجرای آن اطمینان مردم از نقش موثر دولت در حوزه توزيع كالا افزایش امنیت بازار و جلوگیری از توليد و توزيع كالاي جعلي و قاچاق افزايش اطمينان مردم نسبت به اصالت و كيفيت كالا امكان راستيآزمايي اصل بودن كالا در هنگام خريد توسط مردم حمايت از توليد داخل و واردكنندگان قانوني استفاده از فناوريهاي نوين براي برخورد دقيقتر و سريعتر با متخلفين شناسايي كالاهاي غيرمجاز توليد شده يا وارد شده رهگيري كليه كالاهاي وارداتي و توليدات داخل از توليد تا مصرف
نقش مردم
همانگونه كه اشاره شد، يكي از اساسيترين اهداف مورد نظر اين طرح افزايش تعداد بازرسين است. به عبارت ديگر در حال حاضر تعداد زيادي بازرس رسمي و افتخاري با سرزدن و بررسي كالاهاي غيرمجاز و قاچاق تخلفات را ثبت نموده و در اختيار مراجع نظارتي و قضايي قرار ميدهند.مشخص است كه تعداد اين بازرسان هرچه قدر هم كه افزايش يابد (با توجه به بودجه در دسترس) از یک حد معيني فراتر نميرود اين در حالي است كه شبكه توزيع كالا بسيار گسترده و زياد است و بين اين دو تناسب مطلوبي وجود ندارد. بنابراين در اين طرح اين امكان براي تكتك مردم فراهم شده است كه بتوانند به عنوان بازرس عمل نمايند و در نتيجه گستره شبكه بازرسين از شبكه توزيع فراتر خواهد بود.
چگونگی استعلام کالا و گزارش تخلفات
برچسب شبنم دارای یک بارکد دوبعدی منحصر به فرد است که روی هر قلم کالا درج میشود و حاوی اطلاعات کامل درباره کالا بوده و قابلیت استعلام اصالت کالا از طریق گوشی تلفن همراه دوربیندار و نرم افزار مربوطه، تلفن گویای 88969296 ، ارسال پیامک به 3000392 و همچنین استعلام ازسامانه شبنم به آدرس www.shabnam.ir را دارد. مردم ميتوانند براي اطمينان خاطر خودشان هر كالاي دارای باركدي را استعلام نموده و از اصيل بودن آن مطمئن شوند. علاوه بر آن ميتوانند تخلفات مربوط به كالاهايي كه باركد آن مخدوش است يا باركد ندارد را گزارش نمايند. در صورتيكه تعداد معيني از تخلفات توسط يك فرد گزارش شود و اين گزارشها با بررسي بازرسان نهادهاي نظارتي تاييد شود، مورد تشويق قرار خواهد گرفت.
منبــــــع: shabnam.ir |